با پیچیدهتر شدن فضای رقابتی کسبوکارها و افزایش الزامات قانونی، انتخاب ساختار مناسب برای راهاندازی یک شرکت بیش از گذشته اهمیت یافته است. میان گزینههای مختلف، دو نوع شرکت یعنی سهامی خاص و مسئولیت محدود همچنان رایجترین قالبهای حقوقی برای ثبت شرکت در ایران محسوب میشوند. اگر شما هم قصد ثبت شرکت در تهران را دارید و بین این دو گزینه مردد هستید، این مقاله به شما کمک میکند تا با دیدی دقیق و بهروز، انتخابی هوشمندانه داشته باشید. برای انجام بیدردسر امور ثبتی مطابق با آخرین قوانین و رویههای 1404، پیشنهاد ما استفاده از خدمات تخصصی ثبت امیری است که با تجربه و دقت بالا همراه شماست.
تفاوت شرکت سهامی خاص با مسئولیت محدود؛ راهنمای ثبت شرکت
هنگام راهاندازی یک کسبوکار رسمی، یکی از تصمیمهای مهم انتخاب نوع مناسب شرکت است. شرکتهای سهامی خاص و با مسئولیت محدود دو قالب پرکاربرد و شناختهشده در ایران هستند که هرکدام مزایا و ساختار قانونی خاص خود را دارند. برای آنکه بتوانید با آگاهی کامل تصمیم بگیرید، لازم است ابتدا با مفهوم این دو نوع شرکت آشنا شوید؛ چراکه درک دقیق ساختار، تعهدات شرکا و روند ثبت آنها، زمینهساز مقایسه منطقی و انتخاب صحیح خواهد بود. در این مقاله با بررسی ویژگیها و تفاوتهای کلیدی، مسیر ثبت شرکت مناسب برای شما روشنتر میشود.
تعریف شرکت سهامی خاص
شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه آن به سهام تقسیم شده و توسط مؤسسان تأمین میشود. مسئولیت هر سهامدار محدود به میزان سهام اوست و این شرکتها معمولاً برای فعالیتهای بزرگتر و رسمیتر مانند قراردادهای دولتی یا جذب سرمایهگذار مناسباند. اگر شما هم قصد ثبت شرکت سهامی خاص را دارید، باید ساختار سهام، هیئتمدیره و فرآیندهای مالی مشخصی را از ابتدا در نظر بگیرید.
تعریف شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود، نوعی شرکت تجاری است که بین حداقل دو نفر تشکیل میشود. سرمایه بهصورت سهمالشرکه است، نه سهام، و مسئولیت شرکا فقط به میزان آورده آنها محدود است. این شرکتها بیشتر برای کسبوکارهای کوچک، خانوادگی یا استارتاپی توصیه میشوند.

تفاوتهای شرکت سهامی خاص و مسئولیت محدود
در نظام حقوقی ایران، شرکتهای تجاری انواع مختلفی دارند اما شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود دو قالب پرکاربرد در میان فعالان اقتصادی هستند. شرکت سهامی خاص شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم میشود و کلیه سرمایه آن توسط مؤسسان تأمین میشود. در مقابل، شرکت با مسئولیت محدود برای انجام امور تجاری بین دو یا چند نفر تشکیل میشود و سرمایه آن به سهام تقسیم نمیشود بلکه به صورت سهمالشرکه است.
در ادامه، بهصورت موردی به تفاوتهای شرکت سهامی خاص و مسئولیت محدود میپردازیم:
1. تعداد شرکا و موسسان
در شرکت با مسئولیت محدود حداقل دو نفر برای ثبت نیاز است، در حالی که در شرکت سهامی خاص وجود حداقل سه سهامدار الزامی است. این موضوع بهویژه در پروژههایی که نیاز به تقسیم دقیقتر مسئولیتها و سرمایهگذاری دارند، اهمیت دارد. اگر به دنبال ثبت شرکت سهامی خاص هستید، باید ساختار سهامداری را از ابتدا مشخص کنید، در حالیکه شرکت با مسئولیت محدود معمولاً برای کسبوکارهای خانوادگی یا کوچکتر گزینه راحتتری است.
2. میزان سرمایه اولیه و نحوه واریز
در شرکت سهامی خاص، حداقل سرمایه لازم 1 میلیون تومان است و حداقل 35% آن باید در بانک به نام شرکت سپرده شود. در شرکت با مسئولیت محدود نیز همین میزان سرمایه الزامی است، اما نیازی به ارائه فیش واریزی وجود ندارد. این موضوع باعث میشود فرآیند ثبت شرکت در تهران در قالب مسئولیت محدود سادهتر و سریعتر انجام شود.
3. تقسیم سود و مسئولیت
در شرکتهای با مسئولیت محدود، مسئولیت شرکا محدود به میزان سهمالشرکه آنهاست. در شرکت سهامی خاص نیز سهامداران به اندازه سهام خود مسئول هستند، اما ساختار تصمیمگیری و نحوه تقسیم سود با سازوکارهای مجزایی صورت میگیرد. این تفاوت زمانی اهمیت دارد که بخواهید در آینده به سراغ ثبت برند در تهران یا توسعه تجاری گستردهتر بروید، چرا که سهامی خاص برای جذب سرمایهگذار ساختار حرفهایتری دارد.
4. هیئت مدیره و نحوه اداره
در شرکت سهامی خاص وجود هیئتمدیره الزامی است و باید دستکم دو نفر بهعنوان اعضای هیئتمدیره معرفی شوند. اما در شرکت با مسئولیت محدود، یک یا چند مدیر میتوانند شرکت را اداره کنند. این ساختار در شرکت سهامی خاص رسمیتر است و بیشتر برای افرادی مناسب است که قصد ثبت شرکت با هدف توسعه گستردهتر یا حتی ثبت شرکت سهامی عام در مراحل بعدی را دارند.
5. نقل و انتقال سهام یا سهمالشرکه
در شرکت با مسئولیت محدود، انتقال سهمالشرکه نیازمند تنظیم سند رسمی در دفترخانه است. در مقابل، در شرکت سهامی خاص نقلوانتقال سهام بهصورت سادهتر و تنها با ثبت در دفتر سهام شرکت انجام میشود. این موضوع یکی از مهمترین تفاوت شرکت سهامی خاص با مسئولیت محدود است که در فرایندهای سرمایهگذاری و جابهجایی سهام تأثیر زیادی دارد.

مقایسه ویژگیهای شرکت سهامی خاص و مسئولیت محدود
در انتخاب میان دو قالب رایج حقوقی، یعنی شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود، شناخت دقیق ویژگیهای ساختاری و اجرایی آنها اهمیت بالایی دارد. هر یک از این شرکتها بر اساس نیاز کسبوکار، سطح سرمایهگذاری، نوع روابط بین شرکا و برنامه توسعه، مزایا و محدودیتهایی دارند. در این بخش، ویژگیهای هریک را بهصورت مقایسهای و تخصصی بررسی میکنیم تا درک روشنتری از تفاوت شرکت سهامی خاص با مسئولیت محدود داشته باشید:
| ویژگیها | شرکت سهامی خاص | شرکت با مسئولیت محدود |
| تعداد اعضا | حداقل ۳ سهامدار + ۲ بازرس | حداقل ۲ شریک |
| ساختار سرمایه | سهام قابل تقسیم | سهمالشرکه، غیرقابل تقسیم |
| واریز سرمایه | واریز ۳۵٪ الزامی | فقط اظهار سرمایه کافی است |
| نقل و انتقال | بدون سند رسمی | نیاز به سند رسمی و رضایت شرکا |
| مدیریت | با هیئتمدیره و بازرس | با یک یا چند مدیر |
مزایا و معایب شرکت سهامی خاص و مسئولیت محدود
پس از بررسی ساختار و ویژگیهای دو نوع شرکت رایج، نوبت آن است که با نگاهی واقعبینانه به مزایا و معایب شرکت سهامی خاص و مسئولیت محدود بپردازیم. نکاتی که در این بخش میخوانید، فراتر از مسائل ثبت اولیه بوده و بر مبنای کاربرد واقعی شرکتها در فضای کاری ایران در سال ۱۴۰۴ گردآوری شده است.
مزایای شرکت سهامی خاص
- اعتبار بالا نزد بانکها و نهادها
- انعطاف در جذب سرمایهگذار
- قابلیت تبدیل به سهامی عام
معایب شرکت سهامی خاص
- فرآیند ثبت پیچیدهتر و پرهزینهتر
- الزام به رعایت تشریفات اداری
- مناسب نبودن برای استارتاپهای کوچک
مزایای شرکت با مسئولیت محدود
- تأسیس سریع و بیدردسر
- هزینههای جاری کمتر
- کنترل بیشتر بین شرکا
- مناسب برای تیمهای کوچک
معایب شرکت با مسئولیت محدود
- اعتبار پایینتر در قراردادهای رسمی
- عدم امکان انتشار عمومی سرمایه
- محدودیت در ورود به مناقصات دولتی
نتیجهگیری
انتخاب بین شرکت سهامی خاص و شرکت با مسئولیت محدود، کاملاً وابسته به نوع فعالیت، اهداف مالی، ترکیب شرکا و مسیر توسعه کسبوکار شماست. اگر به دنبال اعتبار رسمی، شرکت در مناقصات یا جذب سرمایهگذار هستید، قطعاً ثبت شرکت سهامی خاص گزینهای حرفهایتر خواهد بود. اما اگر هدف شما شروع سریع، ساده و کمهزینه یک فعالیت محدودتر است، شرکت با مسئولیت محدود انعطاف و سادگی بیشتری در اختیار شما قرار میدهد.
آیا شرکت با مسئولیت محدود هم میتواند در مناقصات شرکت کند؟
در اغلب موارد فقط شرکتهای سهامی خاص یا عام مجاز به شرکت در مناقصات دولتی هستند. شرکت با مسئولیت محدود معمولاً برای پروژههای خصوصی مناسب است.
کدام نوع شرکت برای ثبت برند بهتر است؟
هر دو نوع شرکت میتوانند اقدام به ثبت برند در تهران یا سایر شهرها کنند، اما ساختار رسمی شرکت سهامی خاص معمولاً اعتماد بیشتری برای برندهای تجاری ایجاد میکند.
تبدیل شرکت با مسئولیت محدود به سهامی خاص امکانپذیر است؟
بله، اما نیازمند طی مراحل حقوقی و انحلال ساختار قبلی است. معمولاً این کار با ثبت شرکت جدید صورت میگیرد.
برای استارتاپی با دو شریک، کدام نوع شرکت مناسبتر است؟
اگر ساختار پیچیده نمیخواهید و فعلاً به دنبال شروع ساده هستید، شرکت با مسئولیت محدود انتخاب بهتری است.





